7-01-05 Afgelopen zomer was er even aandacht voor. Afrika staat een enorme sprinkhanenplaag te wachten. De insecten zijn in staat grote delen van de voedselvoorraad te verorberen. Maar nu is het niet meer in het nieuws. Maar dat betekent niet dat het gevaar geweken is. In tegendeel: zelfs het leger van verschillende getroffen landen is ingezet om de insecten te verdrijven en de wetenschap zoekt naar oplossingen. Maar het lijkt voor als nog de plaag niet tegen te houden. De sprinkhanen zijn zelfs al in Italië waargenomen.
Een sprinkhanenplaag kan soms jaren duren. Dat kan drie jaar zijn, maar er zijn plagen bekend die meer dan 10 jaar duurden. Als de omstandigheden zoals het weer gunstig zijn kunnen zich in een jaar niet een maar meerdere generaties vormen. Zo kan het aantal dieren explosief toenemen. De eitjes komen gelijkertijd uit en dan gaan ze als zwerm op zoek naar voedsel. Maar doordat er zoveel dieren zijn is het eten snel op waardoor ze verder trekken naar plaatsen waar wel voedsel is. Vaak blijft zo’n trek beperkt tot de landen en regio’s waar de eitjes uitgekomen zijn, maar in extreme gevallen, zoals nu, trekken de enorme zwermen het hele continent over. Ze zijn zelfs in staat de Middellandse zee over te steken. De grootste problemen doen zich voor in het najaar als men rijst en andere gewassen gaat oogsten. In 2004 zijn grote delen van de oogst verloren gegaan door de sprinkhanen. En voor het toch al arme Afrika is dat een ramp boven op een ramp. Voedsel is daar immers al niet voldoende.
Het bestrijden van zo’n plaag is niet eenvoudig. Allereerst moet in kaart worden gebracht waar de zwermen zijn en waar ze heen gaan. Het is namelijk erg onhandig om op een plek aan te komen met bestrijdingsmiddelen, terwijl de zwerm al twee dagen weg is. Zo’n zwerm kan zich namelijk met een snelheid van 70 tot 100 kilometer per dag verplaatsen. Daarnaast is ook het gebruik van pesticiden erg moeilijk. De chemische middelen zijn de enige manier om goed op te reden, maar het brengt ook nadelen met zich mee. De pesticiden zijn namelijk ook schadelijk voor de natuurlijke vijanden van de sprinkhanen. En daarmee snijdt een sprinkhanenbestrijder zich zelf in de vingers. De Locusta migratoria en de Schistocerca gregaria, zoals de sprinkhanen worden genoemd houdt iedere betrokken wetenschapper bezig. In China zou men zelfs eenden inzetten om de insecten te bestrijden.
De plaag levert niet alleen overlast op voor de plaatselijke bevolking. Gertjan en Ludo van het G.G. reesing tiem komen op de 6e dag van de reis Amsterdam-Dakar een zwerm tegen. Tien kilometer buiten het Marokkaanse dorp Tantan staan ze oog in oog met miljoenen insecten, op zoek naar eten. Op de Canarische Eilanden lijkt het eind 2004 allemaal wat rustiger te blijven. Daar blijft men echter wel alert, want de plaag kan nog steeds overslaan van de Westelijke Sahara vaan de eilanden.
“If you can’t beat them, eat them!” De Verenigde Naties roept mensen in de getroffen landen op om de sprinkhanen op te eten. En zo gek is dat nog niet. De dieren zitten boordevol voedzame stoffen en er zijn er genoeg van. Aan proteïnen dus geen gebrek. Je kunt ze bakken, frituren, roosteren. Een ongetwijfeld heerlijk recept voor mango-sprinkhaan-chutney vindt je hier! Nadeel is dat je in ons land met een insecten-netje wel even bezig bent om 400 gram bij elkaar te vangen. Hier vindt je ook wat andere insectachtige hapjes. Het officiële wereldrecord sprinkhanen eten… al van gehoord?
