De winter > Winterslaap

Zie ander dierengedrag

Wist je dat bosmieren in de winter geen winterslaap houden, maar dat ze zich schuil houden in hun nest en zelfs af en toe naar buiten komen terwijl het vriest? Lees meer hierover

Aanpassen

In de winter, wanneer het kouder wordt, is er voor de meeste dieren veel minder eten te vinden. Je hebt zelf misschien wel eens gemerkt wat er gebeurt als je een tijdje ongezond eet; dan neemt je weerstand af en is de kans dat je ziek word groot. Je moet namelijk voldoende vitaminen binnen krijgen. Voor dieren geldt dit ook, vooral in de winter. Er is te weinig voedsel en door de kou worden dieren nog kwetsbaarder. Zonder bijzondere aanpassingen zouden de meeste sterven. Bijvoorbeeld door onderkoeling, door ziekte of uithongering, of ze worden zelf opgegeten. Voorbeelden van die aanpassingen zijn het krijgen van een wintervacht en de winterslaap.
[Dieren in de winter]

De winterslaap

Een bijzondere aanpassing aan het koude weer is de winterslaap. Door te slapen hebben dieren veel minder energie nodig, waardoor ze alle energie uit hun voedsel kunnen gebruiken om warm te blijven. Door zich in de herfst helemaal rond te eten bouwen ze genoeg voorraad op in hun lichaam dat ze de winter makkelijk kunnen doorkomen. Na de winter zijn de dieren vaak wel mager en zwak, maar dankzij de vele verse planten en jonge dieren in het voorjaar is er voldoende voedsel voor winterslapers om aan te sterken. Maar niet alle dieren slapen even lang. Sommige dieren slapen wel zeven maanden lang, terwijl andere dieren af en toe wakker worden om te eten.

Winterslapers

Bij alle soorten dieren kom je wel soorten tegen die zich op deze manier in de winter weten te redden. Neem nou de eekhoorn, die in de herfst allemaal beukennootjes verzamelt en verstopt. In de winter gaat de eekhoorn heel lang slapen, maar af en toe wordt hij wakker en eet wat van zijn wintervoorraad. Een ander zoogdier is de zevenslaper die zeven maanden lang zijn oogjes sluit.

Ook onder de insecten vinden we winterslapers. Sociale insecten bijen, wespen en hommels houden ook een winterslaap. Tenminste, alleen de koninginnetjes. De werksters sterven uit terwijl de koninginnen een plekje zoeken om te overwinteren. Het kan dus wel eens gebeuren dat je op een warme dag in het najaar een wesp binnenshuis aantreft, op zoek naar een holletje. Bosmieren houden ook een winterslaap in hun winterbestendige mierennest. Soms kun je in de winter op een zonnige dag een enkel exemplaar buiten zien lopen om het nest te inspecteren. Voor de groene specht vormt zon boordevol mierennest overigens een uitstekende voedselbron in de winter. Ook amfibieën houden een winterslaap, maar dan onder de modder in een poel of beek. In het voorjaar trekken padden ze met zn allen terug naar hun zomerverblijf en dat noemen we de paddentrek.