Bodemdaling door zoutwinning

Aardwetenschappen > Seismologie > Bodemdaling door zoutwinning

Lees meer over mijnbouw in Nederland

Op verschillende plaatsen in Nederland wordt zout uit de bodem gehaald. Het zout bevind zich op enkele kilometers diepte in steenlagen. Sinds 1886 is bekend dat zich in de bodem in Twente zout bevind. Maar pas in 1919 werd bij Boekelo begonnen met het delven van steenzout. Er ontwikkelde zich een hele industrie rond het zout bij Hengelo (Overijssel). Het zout wordt gewonnen door water in de bodem te pompen. Hierin lost het steenzout op waarna het weer kan worden opgepompt. In Hengelo is dit vrij ondiep, op ongeveer 350 meter diepte.

Cavernes

De winning van zout uit de bodem heeft wel gevolgen voor het landschap. Het opgepompte zoute water, Pekel, moet worden ontzilt. Dit gebeurt in bekkens waarin men de pekel laat verdampen. Het water verdampt terwijl het zout achterblijft. Maar ook ondergronds zijn er veranderingen; er onstaan holtes waar het zout is weggehaald. Deze holtes noemt men cavernes. Die zoutholtes ontstaan door dat er zoutpilaren achterblijven.  Soms bezwijken deze pilaren en zakt een zoutholte in. Dit kan op de oppervlakte zichtbaar worden als een lokale verzakking, soms enkele decimeters diep. Hoewel dat niet veel is kan het grote gevolgen hebben voor gebouwen en wegen.

Dijkverzakkingen

Ernstiger wordt het als er behalve huizen en wegen ook dijken gaan verzakken. Dit is het geval in Friesland. Sinds 1995 wordt hier op bijna drie kilometer diepte zout gewonnen. Hoewel het op een gecontroleerde manier gebeurt kan bodemdaling niet worden voorkomen. Er wordt rekening gehouden met een bodemdaling van maximaal 35 centimeter. Met goed waterbeheer kan het waterpeil binnendijks worden aangepast. Maar er zijn wel serieuze twijfels over het verzakken van dijken die ons beschermen tegen de zee. Er zijn plannen om ook zout te winnen voor de kust bij Harlingen. Omdat de dijk daar over een afstand van 10 kilometer is gedaald vermoed men een verband met de zoutwinning. Buitendijkse zoutwinning zou de dijken verder kunnen verzwakken.